Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
Çocuk Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı
Çocuk Metabolizma Bilim Dalı kalıtsal metabolik hastalıkların tarama, tanı ve tedavileri ile normal çocuk beslenmesi ve beslenme bozuklukları konularında klinik ve laboratuvar hizmetleri vermektedir. Bilim dalımız Hacettepe Üniversitesi İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesinde bulunmaktadır.
Ayşegül Tokatlı MD.
Prof.Dr.
Serap Sivri MD.
Prof.Dr.
Ali Dursun MD.
Prof.Dr.
Yılmaz Yıldız MD.
Doç.Dr.
Klinik Hizmetler:
Klinik hizmetler hastaların ayaktan poliklinik hizmetlerini ve yataklı servislerdeki izlemleri kapsar. Bu hizmetler, dört öğretim üyesi ve çocuk metabolizma hastalıkları yan dal uzmanlık eğitimi alan çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanları ile birlikte her ay değişimli olarak bir asistan ve bir intörn doktor tarafından verilmektedir. Ayrıca, tıbbi genetik uzmanlık eğitimi ile çocuk genetik, çocuk nöroloji ve gelişimsel pediatri yan dal uzmanlık eğitimi programlarının parçası olarak çocuk metabolizma rotasyonu yapan hekimler de polikliniğimizde bulunabilmektedir. Polikliniğimizde her gün randevulu ve konsülte edilen 20-30 hastaya bakılmaktadır. Birimimize hastanemiz dışından doğrudan hasta kabul edilmemekte, genel çocuk polikliniğinde veya diğer yan dal polikliniklerinde metabolik hastalıklardan veya beslenme bozukluğundan şüphelenilen hastalar görülmekte ve gerekirse izleme alınmaktadır. Polikliniğimizde takip altında olmayan hastalara dışarıdan telefon ile randevu verilmemekte, sadece takibimiz altında olan hastalarımız telefon ile randevu alabilmektedirler. Başka merkezlerden yönlendirilen hastaların, 444 44 44 numaralı telefonu arayarak öncelikle genel çocuk polikliniğinden randevu almaları gerekmektedir. Öğretim üyelerimiz hastane içi ve dışında özel hasta kabul etmemektedirler.
Ulusal Yenidoğan Tarama Programı kapsamında yapılan incelemeler sonucunda fenilketonüri ya da biotinidaz eksikliği şüphesi saptanan bebekler, bu hastalıklar açısından değerlendirilmek üzere birimimize randevu almadan mesai saatleri içinde başvurabilirler. Yataklı servislerde izlenmekte olup metabolik hastalık veya beslenme bozukluğu tanısı ya da şüphesi nedeniyle bilim dalımıza konsülte edilen hastalar öğretim üyelerimiz ve yan dal eğitimi alan uzmanlarımız tarafından aynı gün içerisinde değerlendirilir.
Bilim dalımızda izlenen kalıtsal metabolik hastalıklara amino asit metabolizması bozuklukları (ör. fenilketonüri, tirozinemi, homosistinüri, akçaağaç şurubu idrar hastalığı), organik asidemiler (ör. metilmalonik, propionik ya da izovalerik asidemi), üre döngüsü bozuklukları, karbonhidrat metabolizması bozuklukları (ör. galaktozemi, fruktoz intoleransı, glikojen depo hastalıkları), mitokondriyel hastalıklar, lizozomal depo hastalıkları (ör. mukopolisakkaridozlar, gangliosidozlar, Gaucher hastalığı, Fabry hastalığı), peroksizomal hastalıklar (ör. Zellweger sendromu, X’e bağlı adrenolökodistrofi), konjenital glikozilasyon bozuklukları, hücre içi taşınım bozuklukları, nörotransmitter metabolizması bozuklukları, porfiriler, yağ metabolizması bozuklukları (ör. ailevi hiperkolesterolemi) ve kalıtsal vitamin-mineral eksiklikleri örnek verilebilir.
Laboratuvar Hizmetleri:
Kalıtsal metabolik hastalıkların tanısı ve izlemi için yapılan metabolik testler, Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Merkez Laboratuvarı, Birinci Basamak Metabolik Testler Laboratuvarı ve İleri Düzey Metabolik Hastalıklar Araştırma Laboratuvarında yapılmaktadır. Bu laboratuvarlar içerisinde yapılabilen metabolik incelemeler aşağıda listelenmiştir:
Kan |
Aktif vitamin B12 (holotranskobalamin) |
Alfa-galaktozidaz |
|
Amino asit kağıt kromatografisi |
|
Amonyak |
|
Ardışık kütle spektrometresi (MS/MS) ile metabolik hastalık taraması, kuru kan (amino asitler, karnitin, açilkarnitinler) |
|
Arilsülfataz A |
|
Arilsülfataz B (N-asetilgalaktozamin-4-sülfataz) |
|
Asetil-alfa-glukozaminidaz |
|
Bakır |
|
Beta-galaktozidaz |
|
Beta-glukuronidaz |
|
Biotinidaz aktivitesi |
|
Çinko |
|
Çok uzun zincirli yağ asitleri |
|
Dihidropteridin redüktaz, kuru kan |
|
Fenilalanin, tirozin |
|
Fitanik asit |
|
Folik asit |
|
Galaktoz-6-sülfat sülfataz |
|
Glukozilseramidaz (Beta-glukoserebrosidaz) |
|
Heksozaminidaz A |
|
Homosistein |
|
İduronat-sülfat sülfataz |
|
Kan gazları |
|
Kantitatif amino asit analizi |
|
Kitotriosidaz |
|
Laktik asit |
|
Lizozomal asit lipaz |
|
Lizozomal hastalık taraması, kuru kan (glukoserebrosidaz, asit sfingomiyelinaz, alfa-galaktozidaz, beta-galaktoserebrosidaz, alfa-L-iduronidaz, alfa-glukozidaz) |
|
Mangan |
|
Metilmalonik asit (LC/MS) |
|
Neopterin, biyopterin (kuru kan) |
|
Oksisteroller |
|
Piruvik asit |
|
Pristanik asit |
|
Seruloplazmin |
|
Sistin (Lökosit içi) |
|
Total heksozaminidaz |
|
Transferrin izoform elektroforezi |
|
Vitamin B12 |
|
Vitamin E |
|
İdrar |
Amino asit kağıt kromatografisi |
Ardışık kütle spektrometresi (MS/MS) ile metabolik hastalık taraması (amino asitler, karnitin, açilkarnitinler) |
|
Bakır |
|
Glukozaminoglikan (GAG) elektroforezi |
|
Kantitatif amino asit analizi |
|
Ketoasitler (DNPH testi) |
|
Keton tayini |
|
Metilmalonik asit (spot test) |
|
Neopterin, biyopterin |
|
Oksalat |
|
Organik asit profili (GC/MS) |
|
pH |
|
Redüktan madde |
|
Sistin (24 saatlik idrar) |
|
Sitrat |
|
Sodyum hidroksit (NaOH) testi |
|
Sülfit |
|
Şeker kromatografisi |
|
Total glikozaminoglikan (GAG) tayini |
|
Dışkı |
pH |
Redüktan madde |
|
Steatokrit |
|
Şeker kromatografisi |
|
Beyin-omurilik sıvısı |
Kantitatif amino asit analizi |
Laktik asit |
|
Piruvik asit |
|
Karaciğer |
Bakır |
Glikojen |
|
Glukoz-6-fosfataz |
|
Kas |
Asit maltaz (alfa-glukozidaz) |
Glikojen |
Metabolizma Genetik Araştırma Laboratuvarında fenilketonüri, tirozinemi tip 1, klasik homosistinüri, lizinürik protein intoleransı, ornitin transkarbamoilaz eksikliği, metilmalonik asidemi, propionik asidemi, akçaağaç şurubu idrar hastalığı, biotinidaz eksikliği, glutarik asidüri tip 1, L-2-hidroksiglutarik asidüri, klasik galaktozemi, herediter fruktoz intoleransı, fruktoz-1,6-difosfataz eksikliği, primer karnitin eksikliği, Dursun sendromu, Wilson hastalığı, mukopolisakkaridoz tip I ve tip VI hastalıklarına yönelik DNA dizi analizi yapılmaktadır.
Ünitemizde pazartesi, perşembe ve cuma günleri fenilketonürili hastalara bakılmaktadır. Salı ve çarşamba günlerinde ise diğer metabolik hastalıklar ve beslenme bozukluklarının izlemi yapılmaktadır. İzlemde olan hastalar muayene olduktan sonra randevularını hemen ya da daha sonra telefon ile alabilirler. Ünitemiz tarafından izlemde olmayan ya da hastanemiz birimleri tarafından konsülte edilmeyen hastalara dışarıdan telefon ile randevu verilmemektedir.
Randevu almak isteyen hastalarımız telefon numaralarımızdan sekreterliğimize başvurabilirler. Başka merkezlerden yönlendirilen hastaların, 444 44 44 numaralı telefonu arayarak öncelikle genel çocuk polikliniğinden randevu almaları gerekmektedir.
Polikliniğimiz Hacettepe Üniversitesi İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesinde birinci blok, beşinci katta bulunmaktadır.
Telefon:
+90 (312) 305 11 84
+90 (312) 305 11 41
Faks:
+90 (312) 305 31 78