Organ alacak hastalar öncelikle kan grubu uyumuna, daha sonrada doku grubu uyumuna göre belirlenir.
Kan ve doku uyumu yanı sıra hastanın tıbbi aciliyet durumu göz önünde bulundurulur.
Cins, ırk, din, zengin-fakir ayırımı yapılmaz.
Tüm beyin, beyincik ve hayati merkezlerin yer aldığı beyin sapı denilen özel beyin bölgesinin fonksiyonlarının geri dönülmez şekilde kaybolduğu ve mutlak ölümle sonuçlanan bir süreçtir.
Beyin ölümü kavramı ile Koma, Bitkisel hayat ifadeleri karışmaktadır. Koma ve Bitkisel hayat tanısı alan hastalarda bazı beyin fonksiyonları çalışmaktadır ve tıbbi destek ile hasta yaşamına yıllarca devam etmektedir.
Beyin ölümünde ise hastaya ne kadar tıbbi destek sağlarsanız sağlayın hastanın yaşaması mümkün değildir ve ölüm en kısa sürede gerçekleşmektedir.
Kornea | Kemik İliği |
Tendon | Kalp Kapağı |
Deri | Kemik |
Yüz ve Saçlı Deri | Ekstremiteler |
Böbrek | Pankreas |
Karaciğer | Akciğer |
Kalp | İnce Barsak |
2238 sayılı yasaya göre on sekiz yaşından büyük ve akli dengesi yerinde olan herkes organlarının tamamını veya bir bölümünü bağışlayabilir.
2238 Sayılı “Organ Ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması Ve Nakli Hakkındaki Kanun” a göre ;
Madde 14 - Bir kimse sağlığında vücudunun tamamını veya dokularını, tedavi, teşhis ve bilimsel amaçlar için bıraktığını resmi veya yazılı bir vasiyetle belirtmemiş veya bu konudaki isteğini iki tanık huzurunda açıklamamış ise sırayla eşi, reşit çocukları,ana veya babası veya kardeşlerinden birisinin; bunlar yoksa yanında bulunan herhangi bir yakınının muvafakatiyle ölüden organ ve doku alınabilir. Aksine bir vasiyet ibraz edilmedikçe kornea gibi ceset üzerinde bir değişiklik yapmayan dokular alınabilir. Ölü, sağlığında kendisinden ölümünden sonra organ veya doku alınmasına karşı olduğunu belirtmişse organ ve doku alınamaz.
Kişinin hayatta iken, serbest iradesi ile tıbben yaşamı sona erdikten sonra doku ve organlarının başka hastaların tedavisi için kullanılmasına izin vermesidir.
• Organ Nakli Yapan Merkezlerde,
• Hastanelerde,
• Organ nakli ile ilgilenen vakıf, dernek vb kuruluşlarda organ bağışı işlemi yapılabilir.
Organ Bağışında,
Organ bağışı kartını iki tanık huzurunda doldurup imzalamak yeterlidir.
Bağışlanmış olan organın uygunluğu organ bağışlayan kişide beyin ölümü gerçekleştikten sonra araştırılır.
Organ bağışında bulunan kişilerin bu konuda aileleri ve yakın çevrelerini bilgilendirmeleri daha sonra çıkabilecek problemleri önlemek açısından ve beyin ölümünden sonra bağışcı olabilme durumu ile ilgili yapılacak görüşmede karar verme sürecini etkilemesi açısından yararlı olacaktır.
Büyük dinlerin çoğu organ bağışını onaylamakta ve desteklemektedir.
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu 6.3.1980 Tarih Ve 396 sayılı kararı ile organ naklinin caiz olduğunu açıklamıştır.
Bu Kararda;
• Zaruret halinin bulunması,hastanın hayatını veya hayati bir organını kurtarmak için, bundan başka çaresi olmadığının mesleki ehliyet ve dürüstlüğüne güvenilen bir doktor tarafından tespit edilmesi,
• Doku ve organı alınacak kişinin bu işlemin yapılmış olduğu sırada ölmüş olması,
• Toplumun huzur ve düzeninin bozulmaması bakımından organ ve dokusu alınacak kişinin sağlığında buna izin vermiş olması veya hayatta iken aksine bir beyanı olmamak şartıyla, yakınlarının rızasının sağlanması
• Alınacak organ veya doku karşılığında hiçbir şekilde ücret alınmaması,
• Tedavisi yapılacak hastanın da kendisine yapılacak olan bu nakle razı olması gerekir.
Kuran-I Kerim’de de
"Kim Bir İnsana Hayat Verirse Onun Tüm İnsanlara Hayat Vermişçesine Sevap Kazanacağı" Beyan Olunmaktadır.
(Maide Suresi, Ayet 32)
Vücutta görevini yerine getiremeyen bir organın yerine canlı veya kadavradan alınan yeni, sağlam bir organın cerrahi yöntemlerle nakledilmesi işlemidir.
Vücudunuzun takılan böbreği reddetmemesi (rejeksiyon) için immün sistemi baskılayan (immunosupresif) ilaçlar kullanacaksınız. İmmün sistem vücudun savunma (bağışıklık) sistemidir, hastalık yapan etkenlere karşı vücut direncini sağlar ve savunmasından sorumludur. İmmünosüpresif ilaçlar böbrek reddedilmesini önlerken vücudun bağışıklık sistemini baskılar, zayıflaştırır ve vücudunuzun enfeksiyonlara yatkınlığını arttırır.
Organ naklinde kullanılan immunsupresif ajanlar:
• Kalsinörin inhibitörleri
o Neoral-Sandimmun (Siklosporin - A)
o Prograf (Takrolimus)
Diğer immunuosupresifler
o CellCept (Mikofenolat Mofetil (MMF) )
o Myfortıc (Mikofenolat Sodyum)
o Rapamune (Sirolimus)
o Certican (Everolimus)
o Imuran (Azathioprine)
Steroidler
o Deltacortril (Prednisolone)
Bağışıklık Sistemini Baskılayan Diğer İlaçlar
Nakilden sonra bu ilaçlardan hangilerini kullanacağınıza nakil doktorlarınız karar verir.
Bu ilaçların adlarını, görünümlerini, günde hangisinden kaç tane içeceğinizi, hangi ilacın ne işe yaradığını ve yan etkilerini öğrenmeniz gerekir.
Bu ilaçları takılan böbrek vücudunuzda kaldığı sürece her gün kullanacaksınız. Eğer kullanmazsanız vücudunuz takılan böbreği reddedebilir.
Hastanede, kendinizi hazır hissettiğinizde ilaçların kullanımı ve etkileri size anlatılacaktır. Hastanede bulunduğunuz süre içinde ilaçlarınızı nasıl kullanmanız gerektiğini öğrenmemiz beklenmektedir. Bu program taburcu olmadan önce kendinize güveninizi artıracaktır.
Kullanacağınız diğer ilaçlar, immünosüpresif ilaçların ciddi yan etkilerini önlemek veya diğer sağlık sorunlarınız için olabilir. Önerilen tüm ilaçları düzenli şekilde kullanmanız sağlığınız açısından çok önemlidir.
İlaçlarınızı ve nasıl kullanılacağını bilmek sizin sorumluluğunuzdur...
Bu tedavi sırasında canlı virüs aşısı olmamanız gerekmektedir.
Her hastanın kişisel özelliklerine göre tedavisi ve kullandığı ilaçlar farklı olabilir.